Research Information System
REPUBLIC 14TH INTERNATIONAL CONGRESS OF APPLIED SCIENCES, Ankara, Turkey, 23 April 2025, pp.1, (Full Text)
Kültür, bireylerin sağlık
algılarını ve davranışlarını derinden etkileyen temel bir dinamiktir. Gebelik
dönemi ise kültürel inançların, geleneklerin ve ritüellerin en yoğun yaşandığı,
aynı zamanda sağlık hizmetlerine erişimde eşitsizliklerin ortaya çıkabildiği
kritik bir süreçtir. Purnell'ın Kültürel Yeterlilik Modeli, ebelerin gebelik
sürecindeki kadınları kültürel boyutuyla bütüncül bir şekilde değerlendirmesine
ve kişiye özgü bakım stratejileri geliştirmesine olanak tanıyan kapsamlı bir
rehberdir. Bu model sayesinde ebeler, kültürel farklılıkları bir zenginlik
olarak ele alarak gebe-ebe iletişimini güçlendirebilir, zararlı geleneksel
uygulamaları önleyebilir ve tedaviye uyumu artırabilirler. Modelin 12 temel
bileşeni (iletişim, aile yapısı, beslenme, maneviyat vb.), gebelik takibinde
dikkate alınması gereken kültürel unsurları sistematik şekilde inceler.
Kültürel yeterliliğin sağlanması, yalnızca anne-bebek sağlığının korunmasına
değil, aynı zamanda daha kapsayıcı ve etkili bir sağlık hizmeti sunumuna da katkı
sağlar. Purnell modeli, kültürel çeşitliliğin bir engel değil bakım kalitesini
artıran bir unsur olduğunu vurgular. Ebelerin bu modeli uygulamalarına entegre
etmeleri, kültürel açıdan duyarlı, kanıta dayalı ve kadın merkezli bir bakım
anlayışının yaygınlaşmasını sağlayarak toplum sağlığının gelişimine önemli
katkılar sunacaktır. Bu yaklaşım, hem gebelik sürecinin daha sağlıklı
geçirilmesine hem de sağlık hizmetlerinde eşitliğin sağlanmasına yardımcı olur.
Derlemenin amacı, Purnell'ın Kültürel Yeterlilik Modeli'nin gebelik sürecindeki
kültürel dinamikleri anlamada ve yönetmede ebelere sağladığı sistematik
yaklaşımı incelemek ve kültürel açıdan duyarlı ebelik uygulamaları için kanıta
dayalı öneriler sunmaktır.