Alfa-Spektrometre ile Uranyum Serisi Yaslandırma Yöntemi: Bir Örnek Yaprakhisar (Güzelyurt-Aksaray) Travertenleri.


Temiz U., Koçak İ., Öksüz N., Akbay S.

Uluslararası Katılımlı Sedimantoloji Çalışma Grubu Çalıştayı, Rize, Türkiye, 14 - 17 Eylül 2017, ss.68-69

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Rize
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.68-69
  • Yozgat Bozok Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Traverten ve ikincil oluşumlu karbonatların yaşlandırılmasında, U serisi yaşlandırma tekniği, yaygın olarak kullanılmaktadır. Travertenlerden, 230Th/234U dengesizliği kullanılmak suretiyle günümüzden geçmişe doğru 800.000 yıla kadar yaş verisi elde edilebilmektedir. Bu yöntemin temel dayanağını, U izotopunun akifer olan ana kayaçtan çok kolay bir şekilde yeraltı suyuna geçebilmesi ve taşınabilmesine karşın, radyoaktif ayrışma sonucu oluşan yüksek zerrecikli 230Th izotopunun yeraltı suyunda bulunmayışı oluşturur.

Bu izotopların belirlenmesinde yaygın olarak kullanılan cihazlardan biri de alfa-spekrometredir. Bu cihaz ile bilinmeyen radyoaktif örneğin kompozisyonunun niteliğini ya da bilinen radyoaktif bir örneğin ana ve kız nüklidleri belirlenebilmektedir. U serisi yöntemi ile Orta Anadolu'da gömülü fay olarak tanımlanmış olan K30°-35°B uzanımlı Keçiboyunduran-Melendiz Fayı’nın kuzeybatısındaki Yaprakhisar köyünde (Güzelyurt-Aksaray) yüzeyleyen çatlak sırtı traverten oluşumları yaşlandırılmıştır. Bu örneklerin yaş analizleri Bozok Üniversitesi, Jeoloji Mühendisliği Jeokronoloji laboratuvarında yapılmış ve traverten kütlelerinin yaşlarının geç Pleistosen yaşlı oldukları tespit edilmiştir. Bu sonuç fayın aktif bir yapı olduğunun önemli bir kanıtıdır.