Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 1990
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: KEMAL MAKASCI
Danışman: Suat Karaküçük
Özet:
Bir spor kulübünün şirketleşmesi Türkiye'de çok yaygın bir geçmişe sahip olmasına rağmen hemen hemen profesyonel futbol şubesi bulunan spor kulüplerinin yöneticileri ve kamuoyu arasında dikkatleri büyük oranda çekmiştir. Bu nedenle tez araştırmalarımız, Türkiye'de profesyonel futbol şubesi bulunan spor kulüplerinin şirketleşmelerini incelemek amacıyla başla mıştır. Türkiye'de şirketleşmiş ilk ve tek spor kulübü olan Malatya Spor Tesis- işletmecilik ve Ticaret Anonim Şirketi 'nin genel başkanı Sayın Metin Kaya Çağlayan ile yapılan görüşmede bir spor kulübünün maddi açıdan devamlılığını sağlamasının tek yolu şirketleşme olduğu belirtilmiştir. Türkiye'de profesyonel futbol şubeleri bulunan spor kulüplerini incelediğimizde; tezimize göre çeşitli, olumlu ya da olumsuz görüşlerin yer aldığını ve bunun yanısıra şirketleşmeye olumlu bakanların bile bazı korkular yaşadıklarını görmekteyiz, örnek olarak seçtiğimiz Galatasaray Spor Kulübü yöneticileri arasın da bu tür görüş farklılıklarına rastlanmıştır. Spor yöneticileri dışında araştırmalarımıza kaynak teşkil eden spor otoriteleri de, bu doğrultuda farklı görüşler belirtmişlerdir.-140- Tablo 4'te verilen yabancı batılı ülke fut bol federasyonları ve spor kulüplerine düzenlediğimiz anketler gönderilmiş, şirketleşme sistemleri hak kında kısıtlı bilgiler alınmıştır. Gelişmiş bazı yabancı ülke futbol federasyonlarından İngiltere, İtalya ve Yunanistan Futbol Federasyonları incelemeye tabi tutularak, örgütsel yapıları tez içerisinde verilmiştir. Fakat, bu federasyonların arasından sadece İtalya Futbol Federasyonu' nun statüsü içerisinde, şirketleşme unsuru detaylı bir şekilde ele alınarak incelendiğini görmekteyiz. Hatta İtalya 1. lig 'inde yer alan ve profesyonel futbol şubeleri bulunan spor kulüplerinin pek çoğu şirketleşmiş olduğundan İtalya Futbol Federasyonu Statüsü içerisin de şirketleşme hakkında Organik bir tüzük hazırlanarak konu sağlam temellere oturtulmaya çalışılmıştır. Profesyonel futbol şubesi bulunan yabancı batılı ülke spor kulüplerinden örnek olarak seçtiğimiz,.Rapid Wien Spor Kulübü ve Manchester United United Fut bol Kulübü 'nün örgütsel yapılarını tezimiz içerisinde açıklamış bulunmaktayız. İngiltere'de şirketleşmiş fut bol kulübü olarak incelediğimiz Manchester United Fut bol Kulübü 'nün örgütsel yapısına baktığımızda, Türkiye- deki profesyonel futbol kulüplerinin yapılarından farklılıklar görmekteyiz. Bu farklılığın en önemli yanı, kulübün ticari işlerini yürüten uzman kişilerden oluş muş, ayrı bir bölümün olmasıdır.-141- Türkiye'de profesyonel futbol şubesi bulunan spor kulüplerinin yeterli bir sermayeye sahip olduktan sonra gerekli kanuni şartları yerine getirerek, şirketleşme sistemini oluşturmaları, bir spor kulübünün maddi açıdan süreklilik sağlaması için tek çıkar yol olduğuna araştırmalarımız sonucunda karar vermiş bulunmaktayız. Şirketleşme çabalarına başlayan bir spor kulübü ilk olarak, spor faaliyetlerinin yanısıra herhangi bir ticari işletme gibi ticarette başarılı olabilmek için uzman kişilerden kurulan bir birimin oluşturulma sına yönelmelidir. Spor kulüplerinin şirketleşme yoluyla üye sayılarını çok geniş tutarak, üye aidatlarından elde edilecek olan gelirlerle yeterli sermayeye ulaşabilirler. Gerekli uzman birimini ve sermayesini oluşturan şirketleşmiş spor kulüpleri halkı, girecekleri yatırımlardan kâr elde edebileceklerine inandırarak, ikna etme yoluna gitmelidirler. Çünkü, şirketleşmiş bir spor kulübü en büyük gelirini halk tarafından satın alınacak hisse senetleri satışından sağlayacaktır. Şirketleşmiş bir spor kulübü halka açılmak zorundadır. Bu aşamada, profesyonel futbol şubesi bulunan spor kulüplerinin şirketleşmeleri halinde devletin teşvik edeceği unsurlarından biri olarak; -Sermaye Piyasası Kurulu'na müracaat halinde diğer anonim şirketlere göre daha kolay borsaya girebilmelerinin sağlanması gerekli--142- dir. Diğer bir yandan şirketleşme çabaları içinde olan ya da şirketleşmiş spor kulüplerimize de Hazine ve Dış « Ticaret Müsteşarlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile Başbakanlık Teşvik Dairesi tarafından ithalat ve ihracat ile çeşitli yatırımlarında yasal çerçeveler içeri sinde birtakım kolaylıkların sağlanmasının yararlı ola cağı sonucuna varılmıştır. Yaptığımız geniş kapsamlı araştırmalar sonu cunda daha çok 1. Profesyonel Lig' de futbol takımı bulunan spor kulüplerimizin pek çoğu şirketleşmenin çok yararlı bir sistem olduğunu, ancak bu sistemi kurmak için gerekli şartları yerine getirmelerinin zor olduğu nu belirtmişlerdir. Bu tür zorlukları bulunan spor kulüplerimiz için ise çıkar yollardan birisi, büyük şirketlerin himayesine girerek, "kulüpleşmiş şirket "olmalarıdır. Bunun yanısıra TFF'nun şirketlerin profesyonel futbol takımı kurmaları halinde tescil şartlarına göre uygun görülecek lig'e alınmalarına karar verebileceğini, şirketleşmeye özendirici bir unsur olarak gösterebiliriz.