ÖĞRETMENLERİN EPİSTEMOLOJİK İNANÇLARI VE DEĞİŞİME DİRENME TUTUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN İNCELENMESİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Cemile BACANLI KURT

Danışman: NEZAHAT GÜÇLÜ

Özet:

Bu araştırmanın amacı ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin epistemolojik inançları ve değişime direnme tutumları arasındaki ilişkilerin incelenmesidir. Bu amaçla öncelikle öğretmenlerin epistemolojik inançları ve değişime direnme düzeylerinin belirlenmesi, daha sonra öğretmenlerin algılarının cinsiyet, kıdem ve branş değişkenlerine göre farklılık gösterip göstermediğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. En son olarak korelasyon ve çoklu regresyon analizleri yapılarak epistemolojik inançlar ve değişime direnme arasındaki ilişkiler ele alınmıştır. Araştırma örneklemini Ankara İli merkez ilçelerindeki ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerden, basit tesadüfi örnekleme tekniği ile seçilmiş 256 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin toplanmasında Schommerzin (1998) geliştirdiği ve Karhan (2007) tarafından Türkçeye uyarlaması yapılan Epistemolojik İnanç Ölçeği ve Oreg (2006) tarafından geliştirilen Değişime Direnç Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde İlişkisiz Örneklemler t-testi ve Tek Yönlü Varyans Analizi, Korelasyon analizi ve Çoklu Regresyon Analizi teknikleri kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenlerin epistemolojik inançlarının kısmen gelişmiş epistemolojik anlayışa uygun yanları olmakla birlikte, daha çok geleneksel bilim anlayışına uygun düştüğü, öğretmenlerin değişime direnme tutumlarının düşük veya orta düzeyde olduğu görülmektedir. Bu sonuçlar öğretmenlerin yeniliğe açık olduklarını ve değişime direnme düzeylerinin düşük olduğunu göstermektedir. Öğretmenlerin epistemolojik inançlarının ve değişime direnme düzeylerinin bazı boyutlarda cinsiyet ve kıdem değişkenine göre anlamlı düzeyde farklılaştığı buna karşın branş değişkenine göre farklılaşmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Epistemolojik inançlar ile değişime direnmenin alt boyutları arasındaki ilişkiler incelendiğinde, iki alt boyut dışındaki tüm alt boyutlar arasındaki ilişkilerin anlamlı olduğu görülmektedir. Yapılan regresyon analizi sonucunda epistemolojik inançların değişime direnmeyi açıkladığı sonucunda ulaşılmıştır.