İKONİK YAPILARIN BİÇİM, İŞLEV VE STRÜKTÜR AÇISINDAN İNCELENMESİ

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yozgat Bozok Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2025

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: EDANUR BİRİNCİ

Danışman: Çiğdem Belgin Dikmen

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

ÖZET

İKONİK YAPILARIN BİÇİM, İŞLEV VE STRÜKTÜR AÇISINDAN İNCELENMESİ

EDANUR BİRİNCİ

YOZGAT BOZOK ÜNİVERSİTESİ

LİSANSÜSTÜ EĞİTİM ENSTİTÜSÜ

MİMARLIK ANABİLİM DALI

TEZ DANIŞMANI: Prof. Dr. Çiğdem Belgin DİKMEN

Sanayi Devrimi üretim süreçlerinin yanı sıra toplumsal yapıyı, yaşam tarzlarını ve mimarlık düşüncesini de köklü biçimde değiştirmiştir. Yeni yapım teknikleri ve yapı malzemelerinin ortaya çıkması, değişen mekânsal ve işlevsel gereksinimlerle birlikte, mimarlıkta biçim, işlev ve strüktür açısından yeni yaklaşımların gelişmesine zemin hazırlamıştır. Bu dönemde bezemelerden arındırılmış, yalın, asal geometrik formlar ve çağdaş yapım yöntemleriyle öne çıkan modern mimarlık anlayışı gelişmiş; zamanla bu anlayışa karşıt olarak, tarihsel göndermeler ve simgesel anlamlar içeren Postmodern mimarlık anlayışı doğmuştur. Dijital çağla birlikte bilgisayar destekli tasarım araçlarının gelişmesi, mimaride algoritmik, parametrik ve hesaplamalı tasarım gibi yeni tasarım yaklaşımlarının ortaya çıkmasına olanak tanımış, bu gelişme daha dinamik, uyarlanabilir ve sıra dışı formların üretilmesini mümkün kılmıştır. Öte yandan doğal çevrenin bozulması, enerji krizi ve iklim değişikliği gibi küresel sorunlar, sürdürülebilir mimarlık kavramını öne çıkarmış, doğadan ilham alan biyomimikri ve kinetik mimarlık gibi yaklaşımlar mimari tasarım anlayışını yeniden şekillendirmiştir. Bu çalışma, Sanayi Devrimi sonrası gelişen mimari tasarım yaklaşımlarını; biçim, işlev ve strüktür bağlamında incelemeyi ve özellikle kent kimliği ile özdeşleşmiş, simgesel değer taşıyan ikonik yapıların bu yaklaşımlar bağlamında nasıl biçimlendiğini analiz etmeyi amaçlamaktadır. Çalışma kapsamında literatür taraması ve kavramsal çerçeve oluşturulmuş, modernizm, postmodernizm, bilgisayar destekli dijital tasarım yaklaşımları ile gelişen parametrik ve algoritmik tasarım, doğa ve enerji konuları ile gündeme gelen sürdürülebilir mimarlık, biomimesis ve kinetik mimarlık gibi yaklaşımlar kuramsal olarak ele alınmış, seçilen ikonik yapılar; mimari tasarım yaklaşımları, biçim, işlev, mekânsal kurgu; strüktür ve yapı malzemesi; plan ve kesit özellikleri; kent kimliğine katkıları açısından değerlendirilmiştir.

2025, 143 Sayfa

Anahtar Kelimeler: Anahtar Kelimeler: Sanayi Devrimi, mimari tasarım yaklaşımları, kent kimliği, ikonik yapı, biçim, işlev, strüktür