Sivas ili merkezindeki 13. yüzyıl dinî mimari yapılarda bulunan yazıların hat sanatı bakımından değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ZEYNEP MERGEN KANSIZ

Danışman: Abdulkadir Dündar

Özet:

Türk İslam Sanatları içerisinde en önemli yere sahip olduğu kabul edilen hat sanatı İslam tarihinin erken dönemlerinde oluşmaya başlamıştır. Farklı milletler İslamiyet'i benimsediklerinde Kur'an-ı Kerim metnine verdikleri önem sebebiyle Arap yazısına da önem vermiş ve hat sanatını kendi anlayış ve kültürleri ile harmanlayarak bu sanatın yeni bir mecrada yol almasına vesile olmuşlardır. 13. yüzyılda Anadolu'da inşa edilen dinî ve sivil mimari yapılarda hat sanatı hem epigrafik hem dekoratif amaçlı olarak taş, ahşap, çini, mermer gibi çeşitli malzemelere işlenmek suretiyle bolca kullanılmıştır. Sivas ili merkezinde 13. yüzyılda inşa edilmiş ve günümüze kadar gelmiş Şifâiye Medresesi (1219), Gök Medrese (1271), Çifte Minareli Medrese (1271) ve Burûciye Medresesi'ndeki (1271) kitabelerde kûfi, ma'kılî ve Selçuklu celi sülüsü yazı türleri kullanılmıştır. Bu yazı türleri mimaride, Büyük Selçuklu mimarisinde uygulanan şekillerinden az da olsa farklılaşarak Anadolu'da yeni bir anlayışla uygulanmıştır. Sivas ili merkezindeki bu yapılarda bulunan yazıların incelenmesi dönemin hat sanatı anlayışını daha iyi anlamamıza fayda sağlayacaktır.