Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2004
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SELÇUK GENÇAY
Danışman: Suat Karaküçük
Özet:
Araştırmada üniversite öğrencilerinde taraftarlığa neden olan etmenler, spor taraftarlığı özdeşleşme düzeyi ve spor meraklılığını tespit etmek amacıyla Gazi Üniversitesinin psiko-sosyal alanlarda eğitim-öğretim veren fakülte ve yüksekokullarında öğrenim gören 2003-2004 eğitim-öğretim yılında 60 soruluk bir anket formu düzenlenerek anket uygulanmış, toplanan verilerin analizi yapılıp, yorumlanarak sonuç çıkarılmış ve çeşitli önerilerde bulunulmuştur. Araştırmaya katılan öğrencilerin %69.7'si erkek (n=310), %30.3'ü kız öğrencilerden oluşmuştur. Öğrencilerin yaşlan ortalama 22.84±2.38 yıl (n=445) iken, kız öğrencilerin ortalama 22.20±2.06 yıl (n=135), erkek öğrencilerin 23.1 1± 2.46 yıl (n=310) olarak belirlenmiştir. Yaş dağılımları ise, en fazla %59.3 oranında 20-23 yaş grubunda (n=264), %32.1 oranında 24-27 yaş grubunda (n=143) yoğunlaştığı görülmektedir. Araştırma sonuçlarının değerlendirilmesinde denekler tarafından sorulara verilen yanıtların yüzdesel değerleri (%) ve frekans dağılımları, aritmetik ortalama ve standart sapmaları elde edilmiş, ölçeklerin aritmetik ortalama (X ) ve standart sapmaları çapraz tablo karşılaştırmaları yapılarak deneklerin görüşlerinden anlamlar çıkarılmıştır. Ayrıca deneklerin görüşleri demografik özelliklere, göre İlişkisiz (Bağımsız) Örneklemler T-Testi (Independent Samples T-Test), ilişkisiz öraeklemler için Tek Faktörlü Varyans Analizi (One- Way Anova) ve Ki-kare (x2) testleri SPSS 12.0 paket programında hesaplanarak alfa 0.05 ve 0.01 düzeyinde anlamlılık düzeyleri aranmıştır. Öğrencilerin taraftar olmalarında etken olan unsurlar olarak, kulübün başarılarının en yüksek etkiye sahip olduğu görülmektedir %60.6 (n=256). Taraftan olunan kulübün popülerliği ikinci önemli etken konumundadır %45.1 (n=189). Taraftar olma yaşlanyla takımla özdeşleşme düzeyleri karşılaştınl dığmda, 13 yaş ve altında taraftar olan öğrencilerin daha büyük yaşlarda taraftar100 olanlara göre takımlarıyla özdeşleşme düzeylerinin daha yüksek düzeyde olduğu belirlenmiş ve bu farklılık istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (PO.01). öğrencilerin siyasi düşünceye veya başka bir organizasyona taraf olma durumları ile öğrencilerin taraftar oldukları takımı destekleme düzeyi karşılaştırıldığında, öğrencilerin bir siyasi düşünceyi destekleme düzeyi yükseldikçe taraftar olduğu takımı desteklemenin de artmakta olduğu istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (PO.01). Öğrencilerin taraftar oldukları takımı destekleme düzeyi ile inanç (din) düzeyi karşılaştırıldığında, istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmuştur (P<0.01). Buna göre, inanç düzeyleri fazla olanlar (iyi-çok iyi), takımlarmı (fazla ve çok fazla) düzeyde desteklemektedirler. Öğrencilerin taraftar oldukları takımı destekleme düzeylerine bakıldığında, öğrencilerin %30.3'lük kısmının takımlarım çok fazla %23.7'lik kısmının ise takımlarmı fazla düzeyde destekledikleri görülmektedir. Takımlarım destekleme düzeyleriyle cinsiyet arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır (P>0.01). Öğrencilerin takımlarım destekleme düzeyleri ile spora ilgi düzeyleri karşılaştırıldığında anlamlı bir ilişkiye rastlanmıştır (PO.01) Öğrencilerin taraftan oldukları takım ile özdeşleşme ölçek düzeyleri X=2.8813 olarak bulunmuş ve bu değer özdeşleşme ölçeğine göre, "orta düzey" olarak tespit edilmiştir. Öğrencilerin taraftan olduklan spor branşına göre özdeşleme ölçek değerlerinde futbol branşının taraftarlarının diğer branş taraftarlarına göre daha yüksek düzeyde özdeşleşmiş olduklan görülmektedir (X=3.0893±0.99467). Aralarındaki bu fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (PO.01). Yapılan çalışmada; öğrencilerin taraftar olmalarında, takımlarının başanlı ve popüler olmasının en büyük etkiye sahip olduğu, aile etkisinin ise, daha düşük olduğu görülmüştür. Takımlarım değiştirmelerinde ise, takımın başansızlıklannm en büyük etkiye sahip olduğu görülmüştür. Öğrencilerin taraftar olma yaşlan küçüldükçe, hem takımıyla daha fazla özdeşleştiği, hem de spor merakının arttığı ve kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre daha düşük düzeyde özdeşleştikleri görülmüştür.101 Sonuç olarak; öğrencilerin, takımlarıyla orta düzeyde özdeşleşmiş olduğu, duygusal değil de seçici bir taraftar davranışı sergilediği, sporda şiddet görmek istemediği, fair play'a uygun davrandığı, taraftarlık kimliğini öne çıkarmadan, genel kimliklerini zenginleştirme unsuru olarak kullandıkları söylenebilir.