Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında temel hak ve ödevlerin Federal Almanya Cumhuriyeti Anayasası ile karşılaştırılmalı analizi


Creative Commons License

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yozgat Bozok Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2025

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ÖMER İLKER ÖZTAŞKIN

Danışman: Osman Gökhan Hatipoğlu

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Bu araştırmanın amacı; Federal Almanya Cumhuriyeti Anayasasında yer alan temel hak ve ödevler ile Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında yer alan temel hak ve ödevler arasında karşılaştırma yapmayı amaçlamaktadır. Bu çalışma, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ile Federal Almanya Cumhuriyeti Anayasası'nda yer alan temel hak ve özgürlükleri, tarihsel gelişim süreçleri çerçevesinde ele alarak karşılaştırmalı bir analiz sunmayı amaçlamaktadır. Araştırmanın kuramsal çerçevesinde; insan kavramı felsefi bir yaklaşımla ele alınmış, farklı siyasal ve ideolojik perspektiflerin bireye bakışı değerlendirilmiştir. Bunun yanı sıra, temel hak ve özgürlüklerin tarihsel süreç içerisindeki dönüşümü, hukuki metinlerdeki yeri ve evrensel bir nitelik kazanma süreci incelenmiştir. Araştırmanın amacı doğrultusunda; Federal Almanya Cumhuriyeti Anayasası'nda düzenlenen temel hak ve ödevler nelerdir? Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nda yer alan temel hak ve ödevler hangi esaslara dayanmaktadır? Söz konusu anayasalarda temel hak ve ödevlerin benzerlikleri ve farklılıkları nelerdir? sorularına cevap aranmıştır. Çalışma yöntemi olarak tarama modeli benimsenmiş; konuya ilişkin ulusal ve uluslararası edebiyat incelenmiş, elde edilen veriler ilgili kuramsal bağlam doğrultusunda yorumlanmıştır. Türkiye ve Almanya'da anayasal gelişim süreçlerine dair kaynaklar taranmış; temel hak ve özgürlüklerin anayasal düzlemdeki yeri, tarihsel gelişim ekseninde değerlendirilmiş; iki ülkenin anayasal hükümleri yapısal ve içerik yönünden karşılaştırılmıştır. Bu araştırma, kapsam itibarıyla yalnızca Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ve Federal Almanya Cumhuriyeti Anayasası ile sınırlı tutulmuştur.