Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yozgat Bozok Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2025
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SALİHA BAYRAK
Danışman: Çiğdem Belgin Dikmen
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:
Dünya’da ve Türkiye’de yaşlı nüfusun artmasıyla; yaşlılık döneminde bireylerin barınma, bedensel ve ruhsal sağlık, sosyal ve toplumsal yaşama katılımlarına ilişkin sorunların çözümü daha önemli hale gelmiştir. Bu çalışma yaşlılık dönemini tüm boyutları ile anlamayı, gün geçtikçe artan yaşlı nüfusun barınma gereksinimlerini karşılayan huzurevlerini inceleyerek tasarım ölçütlerini tartışmayı, evrensel tasarım ve erişilebilirlik kapsamında yaşlıların özel mekanları olarak kullanılan yatak odalarını değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Çalışma kapsamında amaç, hipotez ve sınırlıklar tanımlanarak yaşlılık, aktif yaşlanma ve yerinde yaşlanma kavramları, yaşlının fiziksel ve psikolojik yapısında yaşanan değişimler ve huzurevlerine yönelik yönetmelikler ile huzurevi plan tipolojileri incelenmiş, yaşlılık dönemi ve yaşlıların barınmasına yönelik kapsamlı bir literatür araştırması yapılmıştır. Çalışmada Dünya ve Türkiye’de hizmet sunan huzurevi örnekleri tartışılmış ve huzurevleri; yer seçimi, çevresel öğeler, giriş, sirkülasyon elemanları, yaşam alanları olarak yatak odaları ve ortak mekânlar başlıkları altında incelenmiş, evrensel tasarım ilkeleri ve erişilebilirlik ile ilgili standartlar kapsamında huzurevlerinde yaşlıların en çok vakit geçirdiği yatak odalarının evrensel tasarım kapsamında erişilebilir, kullanışlı, konforlu, güvenli, kullanıcı memnuniyeti sağlayacak yatak odası örnekleri tasarlanmış ve huzurevlerinde yaşlı yatak odalarının evrensel tasarım ilkelerine uygun ve erişilebilir tasarlanmasına yönelik öneriler geliştirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Evrensel Tasarım, Erişilebilirlik, Yaşlı, Aktif Yaşlanma, Huzurevlerinde Yaşlı Odalarının Tasarım İlkeleri