Etial 177 Alüminyum Alaşımlarının Kum ve Alçı Kalıba Dökümünde Tane İnceltici İlavesi ve Mekanik Titreşim Altında Katılaşmanın Döküm Özelliklerine Etkisinin İncelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yozgat Bozok Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Makine Müh., Türkiye

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Mehmet Murat Kanlıca

Danışman: Zakir Taş

Özet:

Bu çalışmada Etial 177 alüminyum alaşımının kum ve alçı kalıba dökümünde tane inceltici ilavesi ile mekanik titreşim altında katılaşmanın döküm ve mekanik özelliklerine etkisi incelenmiştir. Bu sayede Etial 177 alüminyum alaşımlarının dökümlerinden ve mekanik özelliklerinden elde edilen sonuçlar, yapılan deneysel çalışmalarla ortaya konulmuştur.

            Etial 177 alüminyum alaşımı yaklaşık 750°C de ergitilerek, ilavesiz ve tane inceltici ilaveli olarak, kum ve alçı kalıpta, tasarlanan modelin dökümleri gerçekleştirilmiştir. Dökümlerde kullanılan sıvı metale ilk olarak azot ile yıkama işlemi yapılarak daha sonra gazlılık durumunu test etmek amacı ile düşürülmüş basınç testi yapılmıştır. Elde edilen modeller, farklı kesitlerde kesilerek arşimet yoğunluk deneyi uygulanmış olup daha sonra farklı kalınlıklarda modelden numuneler alınarak metalografik numune hazırlama işlemleri uygulanarak mikroyapı incelemeleri gerçekleştirilmiştir. Her döküm yöntemi için kalıp içerisine tasarlanan standart ölçülerde çekme çubukları dökümü gerçekleştirilerek, çekme çubukları standart aralıklarda işlenerek çekme deneyi yapılmıştır. Son olarak dökümü gerçekleştirilen modellerden alınan kesitlere sertlik ölçüm deneyi uygulanmıştır.

            Sonuç olarak Etial 177 alüminyum alaşımlarının dökümünden sonra, mekanik titreşimin iç yapıya olumlu yönde etki ettiği, tane inceltici ilaveli dökümlerde gözenek değerinin ilavesi dökümlere göre daha da azaldığı, döküm kesit kalınlığının artmasıyla beraber tane boyutununda artmasıyla oluşan dentritlerin soğuma hızı ile beraber dahada kabalaştığı sonuçları elde edilmiştir. Deneylerden elde edilen sertlik değerleri 50,12 HBN ile 62.34 HBN aralığında olup, en fazla sertlik değeri kum kalıba TiB ilaveli titreşim altında katılaşma şartlarında 59.28 HBN olarak ölçülmüştür. Çekme deney sonuçları incelendiğinde, en yüksek çekme mukavemeti tane inceltici ilaveli, titreşim altında katılaştırılan, kum kalıba dökülmüş numunelerde 210,14 MPa olarak ölçülmüştür.