Yozgat İlinde Yetiştirilen Karadut (Morus nigra L.) Genotiplerinin Fenolojik, Morfolojik,ve Pomolojik


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yozgat Bozok Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, BAHÇE BİTKİLERİ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2025

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ŞERİFE AYDOĞMUŞ

Danışman: Aysen Koç

Özet:

Bu çalışma, Yozgat ilinden selekte edilen 11 karadut (Morus nigra) genotipinin fenolojik, morfolojik ve pomolojik özelliklerini belirlemek amacıyla 2023 yılında yürütülmüştür. Yapılan fenolojik gözlemler sonucunda tomurcuk kabarma zamanı 17 Nisan- 10 Mayıs, çiçeklenme zamanı 24 Nisan-17 Mayıs ve hasat tarihi 16 Haziran-14 Temmuz olarak kaydedilmiştir. Yaprak özellikleri üzerinde yapılan ölçümlerde; yaprak eni 6,06-13,18 cm, yaprak boyu 9,38-17,38 cm, yaprak sap uzunluğu 2,10-4,66 cm ve yaprak sapı kalınlığı 1,23-2,72 cm olarak belirlenmiştir. Ayrıca yaprak klorofil içeriği (SPAD) 31,08-42,48 ve antosiyanin içeriği (ACI) 4,92-11,37 arasında değişmiştir. Meyve üzerinde gerçekleştirilen pomolojik analizler sonucunda; meyve ağırlığı 2,62-4,09 g, meyve eni 13,16-17,00 mm, meyve boyu 18,35-25,00 mm, meyve sap uzunluğu 3,32-9,50 mm ve meyve sap kalınlığı 0,66-1,68 mm olarak ölçülmüştür. Meyve renk ölçümlerinde ise L değeri 15,49-21,99, a değeri 1,61-17,85 ve b değeri 1,29-7,42 arasında bulunmuştur. Meyvelerin SÇKM değeri %10,05-22,00, pH değeri 3,65-5,87, titre edilebilir asit miktarı %0,77-2,9, C vitamini içeriği 13,99-24,00 mg.100g-1, toplam fenolik madde miktarı 417,27-972,54 mgGAE.100g-1 ve antioksidan içeriği 129,71-178,37µgAAE.ml-1 arasında değiştiği görülmüştür. Değiştirilmiş tartılı derecelendirme sonucunda genotipler 370-870 arasında puanlar almıştır. Ümit var seçilen genotiplerin korunması, çoğaltılarak üreticilere sunulması ve yapılacak gelecekteki çalışmalara rehberlik etmesi açısından önemli olduğu belirlenmiştir. Seleksiyon çalışmasında en yüksek puanı alan 66MSB03, 66ÇKR04 ve 66MSB01 genotipleri üreticilere tavsiye edilmiştir.