EVRENSEL TASARIM İLKELERİ KAPSAMINDA ÜNİVERSİTE YERLEŞKELERİNDE ERİŞİLEBİLİRLİĞİN DEĞERLENDİRİLMESİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yozgat Bozok Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ELİF TAŞDEMİR

Danışman: Çiğdem Belgin Dikmen

Özet:

ÖZET

 

YÜKSEK LİSANS TEZİ

 

EVRENSEL TASARIM İLKELERİ KAPSAMINDA ÜNİVERSİTE YERLEŞKELERİNDE ERİŞİLEBİLİRLİĞİN DEĞERLENDİRİLMESİ

 

ELİF TAŞDEMİR

 

YOZGAT BOZOK ÜNİVERSİTESİ

LİSANSÜSTÜ EĞİTİM ENSTİTÜSÜ

MİMARLIK ANABİLİM DALI

 

TEZ DANIŞMANI: DOÇ. DR. ÇİĞDEM BELGİN DİKMEN

 

Geleneksel tasarım sürecinde yetişkin, sağlıklı ve standart olarak tanımlanan kullanıcıya göre tasarım yapılmaktadır. Ancak doğuştan veya sonradan geçirilen hastalık, kaza ve yaş alımına bağlı olarak bedensel ölçüler, fiziksel güç, algı ve yeti düzeyi değişkenlik göstermekte ve birey yapıları ve çevreyi kullanmakta güçlük çekebilmektedir. Toplumda farklılıkları olan bireylerin yapı ve kentsel çevreler ile hizmetlerin kullanımında sorunlar yaşadığının fark edilmesi tasarım sürecinin yeniden değerlendirilmesini ve yaşam boyunca herkese uygunluk sağlayacak biçimde geliştirilmesini gerektirmiştir. Bu bağlamda değişen koşullar veya engellilik nedeniyle farklı kullanıcıların gereksinimlerini karşılayacak düzenlemelere ihtiyaç duyulmakta ve kullanıcıların sorunlarını gidermeye ve mevcut düzeni iyileştirmeye yönelik çalışmalar yürütülmektedir. Kullanıcıları ötekileştiren bu düzenlemeler yerine son yıllarda mimarlık gibi tasarım içeren disiplinlerde tüm kullanıcı grupları kapsayan ve herkes için uygun ve erişilebilir bir toplum düzeni oluşturmaya yönelik evrensel tasarım ilkeleri ile sürdürülen çalışmalar yürütülmektedir. Engelliler ile birlikte farklılıkları olan kullanıcıların herhangi bir ayrıma uğramaksızın ve ötekileştirilmeksizin toplumsal yaşama katılabilmelerinin temel koşulu mekanlar, yapılar, kentsel çevreler ve hizmetlerin erişilebilir olması ile ilişkilidir. Dezavantajlı gruplar kadar, değişen koşullarda herkese uygunluk sağlayacak, herkesi kapsayacak biçimde kullanıcıların hayatını kolaylaştıracak olanakların sunulması ve yapılar ile çevreyi herkesi kapsayacak şekilde düzenlenmesinin gerekliliği Evrensel tasarım anlayışını doğurmuştur. Bu çalışmanın amacı Evrensel Tasarım ilkeleri kapsamında Anayasal bir hak olarak yükseköğretim verilen üniversite yerleşkelerinde erişilebilirliği değerlendirmektir. Eğitim alanları özellikle de üniversite yerleşkeleri kullanıcı çeşitliğini oluşturan tüm bireyler için bütün alanların ve unsurların erişilebilir ve kullanılabilir olması son derece önemlidir. Çalışma kapsamında Siirt Üniversitesi ve Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi yerleşkelerinin tüm kullanıcılar için uygunluğu ve mevcut erişilebilirlik durumu Erişilebilirlik Kılavuzu ve TS 9111 Standartları çerçevesinde değerlendirilmiş ve öneriler sunulmuştur.

2023, xvii + 180 Sayfa