Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Yozgat Bozok Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ELİF TAŞDEMİR
Danışman: Çiğdem Belgin Dikmen
Özet:
YÜKSEK LİSANS TEZİ
EVRENSEL TASARIM İLKELERİ
KAPSAMINDA ÜNİVERSİTE YERLEŞKELERİNDE ERİŞİLEBİLİRLİĞİN DEĞERLENDİRİLMESİ
ELİF TAŞDEMİR
YOZGAT BOZOK ÜNİVERSİTESİ
LİSANSÜSTÜ EĞİTİM ENSTİTÜSÜ
MİMARLIK ANABİLİM DALI
TEZ DANIŞMANI: DOÇ. DR. ÇİĞDEM BELGİN DİKMEN
Geleneksel tasarım sürecinde yetişkin, sağlıklı ve
standart olarak tanımlanan kullanıcıya göre tasarım yapılmaktadır. Ancak
doğuştan veya sonradan geçirilen hastalık, kaza ve yaş alımına bağlı olarak bedensel
ölçüler, fiziksel güç, algı ve yeti düzeyi değişkenlik göstermekte ve birey
yapıları ve çevreyi kullanmakta güçlük çekebilmektedir. Toplumda farklılıkları
olan bireylerin yapı ve kentsel çevreler ile hizmetlerin kullanımında sorunlar
yaşadığının fark edilmesi tasarım sürecinin yeniden değerlendirilmesini ve
yaşam boyunca herkese uygunluk sağlayacak biçimde geliştirilmesini
gerektirmiştir. Bu bağlamda değişen koşullar veya engellilik nedeniyle farklı
kullanıcıların gereksinimlerini karşılayacak düzenlemelere ihtiyaç duyulmakta
ve kullanıcıların sorunlarını gidermeye ve mevcut düzeni iyileştirmeye yönelik
çalışmalar yürütülmektedir. Kullanıcıları ötekileştiren bu düzenlemeler yerine
son yıllarda mimarlık gibi tasarım içeren disiplinlerde tüm kullanıcı grupları
kapsayan ve herkes için uygun ve erişilebilir bir toplum düzeni oluşturmaya
yönelik evrensel tasarım ilkeleri ile sürdürülen çalışmalar yürütülmektedir. Engelliler
ile birlikte farklılıkları olan kullanıcıların herhangi bir ayrıma uğramaksızın
ve ötekileştirilmeksizin toplumsal yaşama katılabilmelerinin temel koşulu mekanlar,
yapılar, kentsel çevreler ve hizmetlerin erişilebilir olması ile ilişkilidir. Dezavantajlı
gruplar kadar, değişen koşullarda herkese uygunluk sağlayacak, herkesi
kapsayacak biçimde kullanıcıların hayatını kolaylaştıracak olanakların sunulması
ve yapılar ile çevreyi herkesi kapsayacak şekilde düzenlenmesinin gerekliliği
Evrensel tasarım anlayışını doğurmuştur. Bu çalışmanın amacı Evrensel Tasarım
ilkeleri kapsamında Anayasal bir hak olarak yükseköğretim verilen üniversite
yerleşkelerinde erişilebilirliği değerlendirmektir. Eğitim alanları özellikle
de üniversite yerleşkeleri kullanıcı çeşitliğini oluşturan tüm bireyler için
bütün alanların ve unsurların erişilebilir ve kullanılabilir olması son derece
önemlidir. Çalışma kapsamında Siirt Üniversitesi ve Ağrı İbrahim Çeçen
Üniversitesi yerleşkelerinin tüm kullanıcılar için uygunluğu ve mevcut
erişilebilirlik durumu Erişilebilirlik Kılavuzu ve TS 9111 Standartları
çerçevesinde değerlendirilmiş ve öneriler sunulmuştur.
2023,
xvii + 180 Sayfa