Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2003
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SABRİ KAYA
Danışman: Suat Karaküçük
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:
Bu çalışma, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu'na bağlı Yetiştirme Yurtlarında kalan gençlerin, boş zaman etkinlilerine eğilimleri ve etkinliklerin sosyalleşmeye etkisini saptamak amacı ile yapılmıştır. Araştırmada çalışma evrenini, Türkiye genelindeki Yetiştirme Yurtlarında kalan 13 - 18 yaş kız ve erkek öğrenciler oluşturmaktadır. Örneklemi ise, bölgelerdeki illerden rast gele tabakalı yöntemle seçilmiş 257 kız ve 563 erkek öğrenci olmak üzere toplam 820 genç oluşturmuştur. Araştırmada tarama modeli kullanılmış ve yetiştirme yurtlarındaki boş zaman etkinliklerindeki durumun mevcut zaman kesiti içinde verilere dayanılarak; eğilime cevap bulma, olayları ve problemleri anlama, gruplayabilme ve aralarındaki ilişkiler saptanmaya ve bu ilişkiler ışığında yetiştirme yurtlarında toplumsal korunma ve bakım altındaki gençlerin sosyalleşmesine etkisi betimlenmeye çalışılmıştır. Konu ile ilgili yerli ve yabancı literatür taranarak, araştırma problemi hakkında gerekli bilgilere yer verilmiş ve kuramsal çerçevede alt yapısı oluşturulmuştur. Ayrıca üç bölüm ve 54 sorudan oluşan bir anket uygulanmış ve bu yoluyla elde edilen verilerin yorumlanmasıyla araştırmanın problemine yönelik çözüm aranmıştır. Araştırma verilerinin değerlendirilmesinde, SPSS 11.0 istatistik paket programından yararlanılmış ve hesaplanmış değerlerin bulunması ve yorumlanması bu değerler ışığında yapılmıştır. Araştırmada, değişkenlere ait değerlerin dağılımına göre betimleme yapabilmek için frekans ve yüzde dağılımları alındı. Kesikli (kategorik) değişkenler arasındaki ikili ilişkileri gözlemleyebilmek için, çapraz tablolar kullanıldı. Sıralama ve sınıflama olan iki değişken arasındaki bağımlılık ilişkisini bulmak için ki-kare (chi-square) testi kullanıldı. Sürekli ölçme düzeyine sahip değişkenlerde ise, iki grubun karşılaştırılması için t-testi, ikiden fazla grubun karşılaştırılması içinse, varyans analizi (ANOVA) kullanıldı. Yapılan bütün testlerde anlamlılık düzeyi (X=0.05 olarak alındı. Araştırmacı ayrıca, araştırma evreni ile ilgili yakın geçmişteki deneyimlerini birleştirerek oluşturduğu bilgileri, yetiştirme yurdu gençlerinin yaşadığı yurtlardaki yaşam alanları ve boş zamanlarında bulundukları mekanlarda gözlemler yaparak pekiştirmeye çalışmıştır. Bu amaçla, yurtların spor, kültür ve sosyal etkinlik alanları-220- gibi gençlerin birlikte oldukları ortamlar gözlenerek, anket formlarıyla elde edilen verilerin değerlendirilmesinde ve yorumlanmasında kullanılmıştır. Araştırma bulguları; korunmaya muhtaç kalarak, yetiştirme yurtlarında toplumsal koruma kapsamına alınan gençlerin boş zaman etkinliklerine eğiliminin yoğun olduğu görüldü. İlgilerinin yoğun olmasına rağmen, boş zaman etkinliklerine katılım düzeyinde düşüklük olduğu görüldü. Bu araştırma sonuçlarına göre tespit edilen ve katılımı etkileyen başlıca nedenler; yeterli tesis ve mekanların olmayışı veya olanların işlevsel kullanılmaması. Boş zaman etkinlikleri düzenleyecek uzman personelin olmayışı. Yurt yönetimince gençlerin, boş zaman etkinliklerine yeterince yönlendirme yapılamadığı ve çocukların cesaretlendirilmediği. Etkinliklere katılmak için arkadaş bulamamaları. İstenilen tür etkinlik olmayışı. Yurt çevresindeki diğer hizmet kurumlarıyla işbirliği eksikliğidir. Buna rağmen, çocukların boş zaman etkinliklerine: çoğunlukla yurt tesislerinde katıldıkları belirlendi. Etkinliklere katılmanın diğer insanlarla iletişim kurmayı, kaynaşmayı ve arkadaş edinmeye yardımcı olduğu, sorumluluk duygusunu arttırdığı, kendisine olan güvenin arttığı ve fiziksel rahatlama sağladığı ifade edildi. Rekreatif etkinliklere katılmalarının özellikle kızların sıkıntılarından kurtulmalarına yardımcı olduğu sonucu çıktı. Erkek çocuklar daha çok spor etkinliklerine katılımı tercih ederken, kızların daha çok pasif aktivitelere kanlımı tercih ettikleri anlaşıldı. Boş zaman değerlendirme etkinliklerine katılanların katılmayanlara oranla sosyalleşme değerleri yüksek çıkmıştır. Sonuç olarak, boş zamanlan değerlendirme (rekreasyon) etkinliklerine düzenli katılan yetiştirme yurtlarında toplumsal korunma ve bakım altındaki gençlerin, sosyalleşme süreçlerini olumlu etkilediği ve katılmayanlara oranla daha çok sosyal kişilik davranışları sergiledikleri kuvvetle söylenebilir.