Turkish Journal of Agriculture - Food Science and Technology (TURJAF) , vol.7, no.7, pp.1-6, 2019 (Peer-Reviewed Journal)
Gümüşhacıköy Basması, oryantal tip tütünler içinde aromatik yapısı ile ün yapmıştır. Ancak
özellikle 2000’li yılların başından itibaren düşen üretim miktarı nedeniyle, bu tip tütünlerin üretim
sahasına Taşova, Erbaa ve Niksar hattı da katılarak, yeni oryantal tütün tiplerinin yaygınlaştırıldığı
bilinmektedir. Bu araştırmada bazı oryantal tütün ebeveyn ve hibritlerinin Gümüşhacıköy ekolojik
koşullarında verim ve kalite performansları ile bu hibritlerin heterosis ve heterobeltiosis değerleri
incelenmiştir. Hibrit hatlar Xanthi-2A, Erbaa, Nail, Katerini ve Canik 10821 (Sıtmasuyu)
genotiplerinden yarım diallel melezleme ile 2016 yılında elde edilmiştir. Çalışma 5 ebeveyn ve
bunların hibritlerinden öne çıkan 4 F1 popülasyonu ile yürütülmüştür. Verim ve verim ile ilişkili
özelliklerin (bitki boyu, yaprak sayısı, yaprak eni ve boyu) yanı sıra glikoz, fruktoz, nikotin,
klorogenik asit ve rutin içerikleri incelenmiştir. Yaprak boyu dışındaki tüm özelliklerde genotiplerin
istatistiki bakımdan çok önemli derecede farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Bitki boyu ve yaprak
sayısı dışındaki tüm parametrelerde hibritler, ebeveynlerinden daha iyi performans göstermiştir. Bu
üstünlük verimde %8,42, randımanda %7,73, indirgen şekerde %8,64, nikotinde %3,49 ve
klorogenik asit+rutinde %15,20 düzeyinde olmuştur. Verim üzerine yaprak eninin ve randıman
üzerine ise klorogenik asit+rutin içeriğinin etkisi belirlenmiştir. Çalışma sonucunda heterosis ve
heterobeltiosis verileri de değerlendirildiğinde Xanthi 2A x Katerini hibritinin ümitvar sonuçlar
ortaya koyduğu tespit edilmiştir.