Amaç: Bu çalışmanın amacı sera koşullarında Yunus ve Osmaniyem ekmeklik buğday çeşitlerine demir (Fe) uygulamalarının tane campesterol, stigmasterol ve beta-sitosterol konsantrasyonlarına olan etkisinin araştırılmasıdır.Materyal ve Yöntem: Çalışmada Fe uygulamaları topraktan 1 ve 5 mg kg-1 dozlarında yapılmış, 5 mg kg-1 Fe uygulamasına ayrıca üç farklı dönemde yapraktan % 0.2 FeSO4.7H2O verilmiştir. Tane olgunluk döneminde hasat edilen örneklerde Fe, campesterol, stigmasterol ve beta-sitosterol analizleri yapılmıştır.Araştırma Bulguları: Elde edilen sonuçlara göre Fe uygulaması ile hem Yunus hem de Osmaniyem çeşitlerinin tane Fe konsantrasyonlarında istatistiksel olarak önemli (p<0.05) artışların olduğu görülmüştür. Kontrol uygulamasına kıyasla Yunus ve Osmaniyem çeşitlerinin tanelerinde %34 düzeyinde Fe konsantrasyon artışı meydana gelmiştir. Tanede meydana gelen bu konsantrasyon artışına benzer şekilde Fe uygulaması ile Yunus ve Osmaniyem çeşitlerinin campesterol, stigmasterol ve beta-sitosterol konsantrasyonlarının istatistiksel olarak önemli (p<0.01 ve p<0.05) oranlarda arttığı görülmüştür. Tanede Fe konsantrasyonunun artması ile Yunus çeşidinin campesterol konsantrasyonunda %16, stigmasterol konsantrasyonunda % 50 ve beta-sitosterol konsantrasyonunda ise %34.5 artış görülmüştür. Osmaniyem çeşidinde ise campesterol konsantrasyonunda %21.8, stigmasterol konsantrasyonunda %17 ve beta-sitosterol konsantrasyonunda ise %36.5 oranında artışa neden olduğu ortaya çıkmıştır.Sonuç: Sonuçlar Fe uygulamalarının ekmeklik buğday çeşitlerinin sterol konsantrasyonlarına önemli düzeye etkili olduğunu göstermiştir.
Objective: The aim of this study was to investigate the effects of iron (Fe) applications on grain campesterol, stigmasterol and beta-sitosterol concentrations on Yunus and Osmaniyem bread wheat cultivars in greenhouse conditions.Materials and Methods: Iron applications were carried out in 1 and 5 mg kg-1 doses as the soil fertilizing and also 5 mg kg-1 Fe were sprayed to the leaves by using 0.2% FeSO4.7H2O in three different periods.Results: According to the results, Fe application showed statistically significant (p<0.05) increases in grain Fe concentrations of both Yunus and Osmaniyem varieties. Compared to the control application, 34% Fe concentration increase occurred in the grains of Yunus and Osmaniyem varieties. Similar to this increase in concentration in grain, it has been observed that, with iron application, Yunus and Osmaniyem varieties increased statistically significantly (p<0.01 and p<0.05) in campesterol, stigmasterol and beta-sitosterol concentrations. With increasing Fe concentration in the grain, 16% increase in campesterol concentration, 50% in stigmasterol concentration and 34.5% in beta-sitosterol concentration was observed in Yunus variety. It was revealed that Osmaniyem variety caused an increase in campesterol concentration by 21.8%, stigmasterol concentration by 17% and beta-sitosterol concentration by 36.5%.Conclusion: The results showed that Fe applications were effective on the sterol concentrations of bread wheat varieties.
